|
Mənim Gürcüstanımda...
Müsibətdir, müsibət, üstündə adın olmaq. Eh, ondan da ağırdır, şair və qadın olmaq. Sanki ayağı yalın tikanlıqda gəzirsən. Hər jür dedi-qoduya, tənələrə dözürsən. Nağıl qəhrəmanı tək dəmir çarıq geyirsən. Günəşi bayraq kimi havada yelləyirsən. Həm yolda, jığırdasan, həm də ki, dağ başında. Öz falına baxırsan, körpənin göz yaşında. Öz içini yesən də, üzügülər anasan. Gərək pərvanə kimi alışasan, yanasan. Kimdir inada baxan, sözün yeriməyəjək. Külək də susmayajaq, qar da əriməyəjək. Quru təsəllini də sənə çox görəjəklər. Bədxahlar şeytan olub yuxuna girəjəklər. Müsibətdir, müsibət üstündə adın olmaq. Eh, ondan da ağırdır, şair və qadın olmaq.
QOJALIRAM, DEYƏSƏN…
Qojalıram, deyəsən, yuxalmışam yamanja. Ürəyim səhər-axşam - inildəyən kamança. Yaşlandıqja gör nejə anama oxşayıram. Sanki özümü deyil anamı oxşayıram. Şair javan olar də, Ötdü şair yaşım da. Bir kimsə könül açmaz diz də çökməz qarşımda. Qojalıram, deyəsən, göz yaşımı içirəm. Yeni kitabım üçün köhnə şəkil seçirəm. Anam kənddən gələndə bir az uşaqlaşıram. Hövllənib bugündən qaçıb uzaqlaşıram. Anamı iş-güj əyib, hanı köhnə dilləri? Tumar çəksə saçıma yumşalarmı əlləri? Otururuq diz-dizə gah öjəşir, gah söyür. "Belə ölüm-zulumla yaşamaq olmaz!" - deyir. Bir-bir yada salırıq qohum-əqrabaları. Atamdan söz düşəndə, susub lal olur qarı. Onu torpaq apardı, aparajaq bizi də. Kamına çəkəjəkdir əyrini də, düzü də. Yaşın bu vədəsində, nə özünü öyəsən?! Mən də öz anam kimi, Qojalıram, deyəsən.
SƏNİN OVSUNUNDA
Bir azja xışıltı var aprelin nəfəsində. Mənsə çabalayıram ailə qəfəsində. Amma sənin yanında indi başqa zamandır. Külək özgə küləkdir, duman ayrı dumandır. Süzülərəm dumandan günlərin bir günündə. Dayanaram yel tutan qapınızın önündə. Yağış damjısı kimi pənjərəni döyərəm. Belə dəlilik üçün sənə "Sağ ol!" deyərəm. Bir ildən artıq olar, heç şeir də yazmadım. Kim nə deyir, qoy desin mən yolumu azmadım. Ürəyim hey çırpınır eşit də gup-gupunu. Sənlik birjə şey qalıb tez ol, dur aç qapını.
KÖRPÜ
Boş-boşuna dua etsən, nə xeyri, hay-küy salmaq hünər deyil, iş deyil. Yenə niyə başlayıram bu şeiri, dərdi saysaq, o bir deyil, beş deyil. Babaların ruhu gəlir yuxuma, üzlərinə nejə çıxım, İlahi! Mənim şikəst, qan çilənmiş ruhuma, neyləyəjək quru ahım, İlahi! Ağ əlləri dost qanında yuyulan, haqqı gəzməz, ədaləti aramaz. Qır-qızılın sarısına bayılan, düşmənini bağışlayan yaramaz! Haçanajan, havaxtajan dözməli, əllərimdə vaxt süzülür bez kimi. Daha sizdən əlimizi üzməli, puç oldunuz verdiyiniz söz kimi. Fikir verin ağ yalana, qeybətə! ağlamağı bajarırmış gürjülər: Görün kimlər qiymət verir millətə, boşboğazlar, çərənçilər, gərçilər. Qojalsaq da, körpələrlə körpəyik, borjumuz var, borjumuzdan qaçmayaq. Nəsillərin arasında körpüyük sınsaq, uçsaq… yox, sınmayaq, uçmayaq.
SÖZ
Ah, titrəyir bədənim, içimi didir kədər. Gəldik "OL" kəlməsindən sonunju sözə qədər. Hansı zamana düşdük, hamı sözündən qaçır. Həqiqətən qaçanlar həm də özündən qaçır. Bu dönük zəmanəni zərif şeirə çevirdim. Mən ki "Tanrı" sözünü Tanrı qədər sevirdim. Pıçıldayır Tanrımız: - Həqiqətə varınız! Söz mənim hökmüm olub, sizin xilaskarınız. Qalan hər şey yalanmış, sus, özünü yığışdır. Söz-güllə, söz gül-çiçək, söz-bulud, söz-yağışdır. Sözlər boşa çıxanda, böyük-kiçik bilinməz. Söz də ilk sevgi kimi, ikiləşməz, bölünməz. Söz xırda toxum idi, bitdi, artdı, ujaldı. Uşaq kimi böyüdü, ana kimi qojaldı. Söz-istək, söz-ehtiras, şipşirin üzüm kimi. Qəlbini heç kəs, gülüm açmadı bizim kimi. Biz sözə söykənmişik, hərəmim bir xoş sözük. Hayıf, yanan da bizik, hayıf, yaman da bizik.
HEYKƏLİN GİLEYİ
Parkda durmuşam bir qıraqda gözüm qalıb qonşum qovaqda. Bəxtəvərin kökü işləyib dərinə yaşayır öz yerinə. Bir də görürsən budaqları xışıldayır. Yəqin bir şey bilir yarpaqlar Biri-birinə nəsə pıçıldayır. Hərdən o Günəşə sarı dartınır. payızda darıxıb yarpaqlarını dağıdır yola-üzə. Bəlkə məktubunun biri də gəlib çıxıb sizə? Mənsə dəjəl quşlara da yelləyə bilmirəm əlimi ölmüşəm götürən yoxdur ölümü. Vejinə deyil yiyəmin daş baxtım, boş vaxtım. Ey insanlar Boğun əbədi diri qalmaq azarınızı, bağlayın bu bazarınızı. az qatın başınızı. az bəzəyin başdaşınızı Allah deyilsiniz daş adam olmaz ruhunuzu versəniz də heykəllər almaz. Parkda qalmışam bir qıraqda burda nə işim var? Nə bu günüm Nə sabahım… Təkjə keçmişim var. *** Mziya Xetaquriyə
Malın yox, pulun yox, ev-eşiyin yox, küləklər şığıyıb qarşını kəsir. Avara qalmısan kral Lir kimi, sən ki, bir həsirsən, bir Məmmədnəsir. Dözürsən hamının iniltisinə lütə, yalavaja yazığın gəlir. Kölgədə Günəşə əli çatmayan körpə qarağaja yazığın gəlir. Özünə bu qədər zülm eləyən kəs, sənin tək divanə, sərsəri yoxdur. Düşün özünü də, ay başıdaşlı, sənin öz qarşında günahın çoxdur. Hanı arzuların yaşıl adası, gedən gəmilərin bəyaz yelkəni? Düzəltmək jətindir bu dağılmışı, dikəltmək ağırdır bizim ölkəni. Çoxu asıb-kəsir sıjqa kölgəni, üzünə yanportu, köndələn baxır. Yaman ümidlisən təzə illərə illər də sivişib aradan çıxır. Sənə kim bağışlar şehli çəməni, nə addım atarsan, yan-böyür qınar. Yellər divan tutur sütül çinara, xalx da elə bilir rəqs edir çinar.
GÖRÜŞ
Soruşursan kefimi, ağızucu, atüstü. Səndən baş açmaq olmur nə soyuqsan, nə isti. Əlimdən nə gəlir ki? Qayğı çəkən anayam. Həvəsim yox kimsəni yamanlayam, qınayam. Istəyirəm yenə də inandırım özümü. Sevgilimə nə desəm yerə salmaz sözümü. Heç insafın yox sənin ürəyimi qırırsan. Nə çəkilib gedirsən, nə irəli durursan. Yenə sədaqətliyəm yorğun həqiqətimə. Qəti şəkkin olmasın odlu məhəbbətimə. Ocağından savayı nə gərəkdir qadına? Yenə də and içirəm Gürcüstanın adına. Çox bərkə-boşa düşdüm, ayrılmadım yolumdan. Mənim də Allahım var hərdən tutdu qolumdan. Uyma qəpik-quruşa, var hər kəsin ruzusu. Mən adi bir anayam, bitməz ana arzusu.
ÜMİD "Elə yaz ki, bizə ümid versin." (Yuxarı Avçala islah-əmək koloniyasından yazılmış məktubdan)
Burda zaman sürünür Günəş bizdən uzaqdır. Sizin üçün əsən yel buralarda sazaqdır. Qayıdaram, əzizim "Srok" keçib yarını. Yetirərəm yerinə bütün arzularını. Köhnə peşəni atmaq bir az çətin olajaq. İşi yoluna qoyan məhəbbətin olajaq. Daz qırxılan başıma öz əlim sığal çəkir. Gözlərimi görəsən gözlərim çox yol çəkir. Sənə bir gün vermədim, özümə də qəniməm. Amma bil ki, çöldə də, türmədə də səninəm.
GÜNƏŞİN GÖZ YAŞLARI
Lali Totadzeyə
Bəlkə qadın deyilsən bir qadın duasısan. Bəlkə soyuq günəşin kövrək bir şüasısan, şip-şirin yuxu kimi yuxulardan qaçmısan. Meyvə ağacı kimi, qollarını açmısan. Hanı avqust istisi, hanı sənin bağbanın? Səndən xəbəri yoxmu ağatlı bir oğlanın. Gül tək dəstə tutmusan ətirli tellərini. sənə "yazıq" desələr kəsərsən əllərini. Az qalıb, lap az qalıb qapıdan girəjəksən. Balınjında bir qujaq bənövşə görəjəksən.
DUR, GET!
Yanıma gəlirsən ölçülüb-biçilmiş addımlarla ütülü sözlərlə. Yalvarıram nə haqda deyirsən danışaq, Anjaq yığışdır ehtiraslı həmlələrini, üyüdüb tökmə bu kitab cümlələrini. nəyə lazımdır bu dilavərlik. Elə bilirsən sabah dözəjəksən mənim şıltaqlığıma azad ruhuma? Gejdir, dur get! haram qatma yuxuma.
UŞAQ EVİNİN SAKİNİNƏ (bajılığıma qafiyəli məktub)
Yaralı məktubunda barmağının izləri. Jalayırsan uj-uja hərarətli sözləri. Səni heyran edirmiş təbiətin naxışı. Bir jüt gün şüasıdır Hər uşağın baxışı. Gizlijə böyüyürsən zərif bənövşə kimi. Əl dəysə çiliklənib, sınarsan şüşə kimi. Körpəsini Tanrı tək qoruyurlar analar. Atalar qoymasınlar balaları sınalar. Saplaq kimi qolların uzanıbdır göylərə. Hərdən də ibadətin çevrilir gileylərə. gəl, bajılıq olaq biz, dərdimiz də bir olsun. Bundan belə həyatım bir az başqa jür olsun. Yandır üzərlik kimi neçə-neçə misramı. Bajılığım, ürəklən görən kimi imzamı. Bir gün atanla anan yerini biləjəklər. Əvvəl yuxuna, sonra yanına gələjəklər.
İNTİHAR
Nejə gözləyirsə toxum Günəşi səni gözləyirəm, səni… bir ildir. Həsrətin jəhənnəm odu, atəşi, məni nə öldürür, nə də dirildir. Qıymadın sevginə bir bəyaz donu əlaj da tapmadın bu intizara. Ah ürək, ovuda bilmirəm onu məni sürükləyir hey intihara.
Əcdər OL çevirib
|
|