Ana səhifə Repressiya Qurbanları Qurultayların materialları Nəşrlər Fotoalbom

Firuzə MƏMMƏDLİ


Əlövsət Bəşirli
QANLA SUVARILAN AĞAC
Povest


Çingiz BAHADUROĞLU


Əlisəmid KÜR


Ay­dın TA­LIB­ZA­DƏ
XƏ­FİF TƏ­BƏS­SÜM­LÜ MAS­KA
Us­tad­na­mə


İltifat SALEH


Məlahət AĞACANQIZI


MusaYAQUB


Bayram İSGƏNDƏRLİ
Hekayələr


Firudin ŞAHBUZLU


Qəşəm NƏCƏFZADƏ


Dəh­nə­li MƏM­MƏD (HA­CI­ZA­DƏ)
Q O Z
Hekayə


Vəliş QARAGÖL


Bahadur FƏRMAN


Oqtay RZA


Va­qif YU­SİF­Lİ
ÖMRÜN ALTMIŞINCI PAYIZI, yaxud FƏHLƏLİKDƏN AKADEMİKLİYƏ


ELÇİN
A­ZƏR­BAY­CAN ƏDƏ­Bİ PRO­SE­SİN­DƏ NƏ BAŞ VE­RİR?
(NƏ ET­MƏ­Lİ­YİK VƏ NE­JƏ ET­MƏ­Lİ­YİK?)


POEZİYA
 

Əlisəmid KÜR


 
YOXA ÇIXAN XAN SARAYI

Bax gör
neylədilər,
neylədilər bu şəhərdə!?.
Uçurulan
Şah sarayı deyil,
dağılan xan mülkü deyil
bu şəhərdə...
Bir şeirin baş beyti itib,
Şah misrası yoxa çıxıb
İçərişəhərdə!


VAHİDİN QƏZƏLİ,
CABBARIN QAVALI
HAVALI-HAVALI...

Deyin şəhər merinə,
bir də şəhər devinə!
Vahidin oğlu gəlib
çörək pulu dalıyca
“Vahid” Poeziya evinə,-
bir az dalğın, havalı.

O günü-yayın istisində
qar yağırdı
Cabbar Qaryağdının səsinə
maqnitofon lentində.
Bir yanda Araz babası yaşında
əl açıb dilənirdi bağda, -
havalı-havalı.
Bir yanda
Vahidin balası havalı.
- Deyin şəhər devinə!
(O kimdi qışqırdı davalı-davalı)
Vahidin canlı qəzəli gəlib
çörək pulu dalıyca
“Vahid” Poeziya evinə.

Goru çatladı Vahidin...
Səsi qırıldı Cabbarın,-
əlindən düşdü yerə qavalı.
Diyirləndi üzü aşağı
Bulvara sarı
Vahidin qəzəli,
Cabbarın qavalı
havalı-havalı.

ELÇİBƏYİN QIRXI

Elçibəyin qırxında
dəlilər də ehsan verirdilər
türmə dəlixanasında -
mən də dəlilərin arasında.

Sən demə,
həmən gün, həmən saat
diz çöküb bəyin qəbri üstə
Ozan Araz Elsəs
mənim sözlərimi oxuyub,
“ağı” deyib bir türk misalı,
deyib:
“- Sirri kor quyu dibində,
dərdi üzündən bəlli,
dəlisi ağıllı kimi,
ağıllısı dəli kimi
millətim, heeey!..”

Həmən gün, həmən anda
türmə dəlixanasında
ehsan yeməyən bir dəli
elə hey qışqırırdı:
- Sən neylədin,
nə oyun çıxartdın,
Ay Əbülfəz, eeey,
Ay Əbülfəz, eeey,
Ay Əbülfəz, eeey...

2000

O QARA EYNƏKLİNİN

Şüşə arxasında oynayan
gözlərindən oxuyuram -
37-dən qabaq doğulsaydım
yerim ya qəbir idi,
ya da Sibir!

Onsuz da
nəslimizdən olan Əli, Səmidlər
hamısı qürbətdə ölüb,-
mən üçüncü Əlisəmidəm
neçə yol qürbətdən dönən.

O qara eynəklinin
gözlərinin dibindəki
çöküntüdən duyuram
harda narahatdı Hadinin ruhu,
harda itib Müşfiqin qəbri,
çeşməyi harda sınıb Cavid Əfəndinin.

O qara eynəkli qarabalanın
hərdən adama “Qardaş!”,
“Soydaş!” deməyi
aldadıb bizi...

O qara eynəklinin
gözlərini örtən şüşədə görürəm
Əli zəhərlənir namaz qabağı,
Məşədi Səmidi aparırlar
güllələməyə...

2006

OĞLUM XAN EYVAZ YAŞINDA

Saçlarını sığallayıb
telini yana darayır,
məndən xəbərsiz
dram dərnəyinə gedir,-
səhnədə özgə taleyini yaşayır,
“Hamletin monoloqu”nu söyləyir,
Mefistofelə kəllə atır,
hərdən Kefli İsgəndər olur.

Mənə qıydın,
balama qıyma, Tanrım!
Sonu ölümlə bitən
rollar sevdası var başında.
Qoyma balamı Hamlet ömrü yaşaya,
Kefli İsgəndər ola
oğlum Xan Eyvaz yaşında.

Fevral, 2006

* * *

Bu da
qırxillik çaxır çəlləyi -
palıd ağacından.
Yaşlana-yaşlana
tündləşib şirinliyindən.
Bu da
Qırxillik çaxır çəlləyi -
tapılmayan qızıl küpü...
indicə
qoparacaqlar ağzını,
daraşacaqlar canına;
qanını içəcəklər
köpük-köpük,
paylayacaqlar
qədəh-qədəh,
boşaldacaqlar
qəpik-qəpik.
Bir atəşfəşanlıq
fışqıracaq
beyinlərə, -
köpü yatacaq meyxoşların...
Sonra da - onu
bu qırxillik çaxır çəlləyini
fırlada-fırlada,
diyirlədə-diyirlədə
aparıb atacaqlar
bir küncə...

* * *

Vaxt ölüb, zaman dayanıb
qanımın coşan vaxtında.
Qan damır, kədər süzülür
atılmış qum saatında.
Nə gecəm var, nə gündüzüm,
yuxum da ərşə çəkilib.
Gözlərimdə düzüm-düzüm
hər anın tənhalıq şəkli.
Yaddaşım gəlir yerinə,
ağlım da babat işləyir.
İtmiş zamanın yerinə
beynimdə saat işləyir.

İTİRDİYİMİZ DAĞLARIN YERİ GÖRÜNÜR, ADİL ŞİRİN!

İtirdiyimiz dağların
görünən yeridi Adil Şirin.
Dağlardan yığdığı çiçəkləri
saralan varaqlar arasında
bir əmanət saxlayıb.
Sözlərinin arasında
sadəliyi qoruyub, -
səmimiyyətin
vergülünə, nöqtəsinə toxunmadan.

Dağlar oğlu şair dostum var, -
dağ ətri gəlir sözlərindən.
Yazda payız havasına köklənir,
payızda yaz havasına dillənir.

Bir ah çəkdim havasına
bu şeirin,
itirdiyimiz dağların
yeri görünür, Adil Şirin!...

Mart, 2006

* * *

Səhər tezdən
mobil telefonuma göndərilən
ünvansız-insafsız bir mesaj
xoşuma gəlmədi,
ağlıma batdı:
“Həyatı dəmir kimi ağır,
köpük qədər boş
bilərək
yaşamaq nə gözəl...”
Söndürdüm telefonu...
Xoşuma gəlmədi,
ağlıma batdı - karıma gəldi
dilimin ucunda
dərman kimi saxladığım
...söyüş...
Fevral, 2008

ADAM CİBİNDƏN ÜŞÜYƏR

Nə baxırsan yoxsul bəyə,
Nə gülürsən bu kişiyə?!.
Ağac içindən oyular, -
Adam cibindən üşüyər...
Pul əl çirkidi... Yalandı.
Malın verən canın verər.
Ağac içindən sıyrılar,
Adam canından çürüyər.

Kasıb qəribdi Vətəndə, -
Qalıb yollarda tövşüyər.
Adam canından sıyrılar,
Adam cibindən üşüyər.

2008

GÜNAHIN KAFİRƏ, SOLAXAY!

Deyirlər,
Sağ əl verəni sol əl bilməz;
bəs,
sağ əlimin sarğısını
sol əlim açar, -
bağlayar yarasını.
Ürəyimin başında yeri var,
Sol əlim çəkər
Sağ əlimin ağrısını.

- Günahın kafirə, solaxay!
Sol əl
Ürəyə beş barmaq yaxındı.

2008.

* * *

Güvəndiyim dağlara qar yağmadı,-
Bağdada yağdı.
İçim-çölüm Kərbəladı...
Çölümə yağmadı,
könlümə yağdı...

MƏHƏMMƏDƏ SARI DAĞ YERİYİRDİ

Dağlar adam dili bilir, -
adamlar unudub daşın dilini,
ağacın dilini, quşun dilini.
Ağaclar danışır adam diliylə,
quşlar dil-dil ötür yarpaqlarla,
yarpağın öz dili, quşun öz dili...
Bizə elə gəlir çaylar danışmır,
söz deyir qabaran sular,-
Çaylar məcrasından çıxanda
söz deyir,
Dənizdə boğulana göz dəyir;
biz duymuruq, eşitmirik...
Dağlara lal kimi baxma,-
Lalın dilini anası bilər,
Dərdin göyçəyini Sonası bilər...

Quş dili bilirdi Süleyman,
onda çöl diriydi, çəmən diriydi.
Tanrıya bağlıydı bu əhdi-peyman,
Məhəmmədə sarı dağ yeriyirdi.

BİR ANDA YÜZ İL YAŞADIM

Hamını yadıma saldım
bir gün ata ocağında.
Bir anda yüz il yaşadım,
Bir anda yüz il qocaldım
həsrətin künc-bucağında.
Titrədi atamın baş daşı,
ürpəndi anamın əlləri.
İndicə qırılıb dağılacaq
baxdığın güzgü -
Titrəyir yanağında
göz yaşları -
titrətir qızımın telləri.

Bir anda yüz il yaşadım.

Gördüm vaxt geri fırlanır,
önümdə zaman dillənir.
Köhnə divar saatında -
kəfkirdə qızım yellənir.

Titrəyə-titrəyə qalxdım ayağa,
Dilimdən bir kəlmə
söz də çıxmadı.
Öpdüm əllərindən xatirələrin,
öpdüm gözlərindən ayrılıqların...

Bir anda yüz il yaşadım
həsrətin künc-bucağında.
Bir anda yüz il qocaldım
ilin-günün bu çağında.