Ana səhifə Repressiya Qurbanları Qurultayların materialları Nəşrlər Fotoalbom

Çingiz ƏLİOĞLU
TALISTAN DASTANI,
CAVANŞİR YURDU


Frans KAFKA
ATAMA MƏKTUB


Əhməd QƏŞƏMOĞLU


HƏSRƏT


Nahid HACIZADƏ
İLLƏRİN XATİRƏ İŞIĞINDA


Musa ƏLƏKBƏRLİ


Ayaz ARABAÇI


Fikrət SADIQ
«BUGÜNNAMƏ»


Müzahim İSMAYILZADƏ
QATARDA KEÇƏN GECƏ


Firuz MUSTAFA
Ironik monohekayələr


FƏXRƏDDIN MEYDANLI


Mobil QULUZADƏ


Nizaməddin ŞƏMSİZADƏ
İTMİŞ NƏSLƏ UVERTÜRA
(Davam)


Ka­mil VƏ­Lİ
«SO­VET ƏDƏ­BİY­YA­TI»:
GER­ÇƏK­LİK­LƏR, HƏ­Qİ­QƏT­LƏR, ZİD­DİY­YƏT­LƏR


Xədi­cə İS­GƏN­DƏR­Lİ
"SÖY­LƏ­RƏM PƏR­DƏ­DƏ GİZ­LİN
BE­LƏ MƏZ­MUN, MƏZ­MUN"
Nə­ba­ti ya­ra­dı­cı­lı­ğı­nın poe­ti­ka­sı­na da­ir mü­la­hi­zə­lər


To­fiq HA­CI­YEV
A­ZƏR­BAY­CAN ƏDƏ­Bİ Dİ­Lİ TA­Rİ­XİN­DƏ
FÜ­ZU­Lİ


POEZİYA
 

Musa ƏLƏKBƏRLİ


 
VƏTƏN DƏRSİ

Bakıdakı 189 saylı məktəbdə mütəmadi olaraq ayrıca "Vətən dərsi" keçilir.

Aman allah, nə ağrılı,
Nə əzablı bir gün oldu.
Xəyal uçdu hardan-hara...
Fikir məni çəkdi dara.
Yenə çatdı pik həddinə
Bu vətənin, bu torpağın
Şah İsmayıl sərhədinə.
Bir ilahi dərdlə yanan,
Duyğulanan, alovlanan,
Ürək yenə sürgün oldu...
Mübarəkdi vətən dərsi,
Qoy hüzura vətən gəlsin...
Bu Gümrüdü, bu Axtadı,
Bu Zəngəzur, bu İrəvan,
Bu Dərbənddi, bu Göyçədi,
Bir-bir sayım, hələ dayan,
Bu Zəncanım, bu Təbrizim,
Bu Mərəndim, Ərdəbilim,
Qılınc çalan ər oğullar,
Çəkdiyimiz sonsuz zülüm
Desəm sizdən qalıb miras
Qarabağım nalə çəkər,
Sorar, bəs bu indiki yas?!
Bu əzilən, tapdalanan
Söylə kimin vüqarıdır?
Bu gün daha xəcilsən sən
Dünənini düşünəndə,
Vallah, yenə dərd yarıdır...
Bölgə-bölgə getdi vətən,
Yağı yurdu tikələdi.
Vətən dərsi keçdin mənə,
Bu dərs məni silkələdi...
Bu dərs qara günümüzdü,
Xocalıdı, Əsgərandı.
Şəhidlərin ruhu indi
Hərəsandı, nigarandı.
Bir dərdimi çözələdim,
Ümman-ümman dərd yarandı.
Zaman-zaman bu torpağın
Altı qızıl, üstü qızıl,
Özgələrdən minnət çəkib,
Zaman-zaman zillət çəkib
Bu vətənin oğlu, qızı...
Vətən dərsi keçdin bizə
Bu bölünmüş, parçalanmış,
Rüzgarına, yağmuruna,
Dərd calanmış vətən dərsi,
Üzü qara əsrlərə ötürmüşük
ötən dərsi.
Amma bunu ötürməyək.
Ağrısını, əzabını
götürməyək.
Vətən indi Qarabağda
Bir sahibsiz cənazədi,
Gedək onu götürək biz.
Oxxay deyib nəfəs alaq,
Viran qalan binəmizlə,
Bu qəlpəli sinəmizlə
Köksümüzü ötürək biz...
Anam, sonam, dərdçəkənim,
Ey qəhrəman, aslan qadın,
Vətən dərsi keçdin mənə,
Tarixlərə düşsün gərək
sənin adın...
Şəhla Gündüz...
Bu günümün,
Gündüzümün ər yavrusu,
Halalındır bu şərəf-şan,
Bu torpaq, su...
Göy ayrıca çətir açsın,
Yer yer versin qucağında,
Qorusun bu təmizliyi,
Doğmalığı, əzizliyi,
Biz də yanaq ocağında...
Vətən dərsi...
Vətən dərsdi
Oxuyana, öyrənənə.
Öz adıyla, öz sanıyla,
Soy-köküylə öyünənə
Yaxşı dinlə
Pianonun dillərində
Dilə gələn bu naləni,
Barmağında tufan olan,
Sevgisiylə ümman olan
Türk xatunu Kəmaləni.
Vətən dərsdi,
Dərsi bizə dərs olmayır,
Heç bilmirəm bu nə sirdi,
Üç əsrdi, beş əsrdi
Yağılardan çəkdiyimiz
bəs olmayır!
Amalı pak, qayəsi düz
Cəsur qadın Şəhla Gündüz.
Çox ağırdır, çox ağrıdır
Vətən dərsi.
Sən bu zülmü çəkirsən ki,
Bu ağacı əkirsən ki,
Meyvəsini vətən dərsin!

ŞEİRİM, KÖLƏ OLMA...

Şeirim, kölə olma, şeirim qul olma,
Yoxsul yaşadım ki, sən yoxsul olma.
Sənə qurban getdi bu ömür, bu gün
O şah vüqarını yaşatmaq üçün.
Mənsiz kim çəkəcək sənin ağrını,
Dumantək üstümə çök, mənim şeirim.
Mənim ürəyimi, yerin bağrını,
Göyün yaxasını sök, mənim şeirim.
Mən elə ac-susuz yaşaya billəm,
Ən ağır cəzanı daşıya billəm.
Sən sevgi acı ol, dərd acı olma,
İlhamın, istəyin möhtacı olma!
Sənin Nizamitək ulun, allahın,
Sənin Füzuli tək xudan var şeirim.
Dastanın, nağılın, laylan, bayatın,
Bu günün, dünənin, köhnən, boyatın,
Tardakı, neydəki nəğmə həyatın,
Sazın tellərində nidan var şeirim.
Tanrıya bağlıdır arzun, istəyin,
Yerdə də, göydə də sədan var, şeirim.
Mənim övladımsan, gəl fərsiz olma,
Sən karsız, təpərsiz, kəsərsiz olma!
Uçub göylərdə tap doğma kəsini,
Ucaldıb tanrıya haqqın səsini
Hissimi, duyğumu car eylə, şeirim.
Qulağı tutulmuş kar zəmanəyə
Göstər öz gücünü, kar eylə, şeirim.
Quruyan ağaca həyat suyu ver,
Sozalan çiçəyi bar eylə, şeirim.
Mənim yoxluğuma az qalıb daha,
Mənim varlığımı var eylə, şeirim!

ÇALMA O QARMONU

(Sahildə kürəyini dəmir məhəccərə söykəyən bir soydaşımız yanıqlı-yanıqlı qarmon çalırdı, nə qarşısına qoyduğu papağına qəpik atan­la­rın, nə də yanından saymazca ötənlərin fərqində deyildi.)

Asilik eləmə taleyə, baxta,
Asta çal bu dərdi, zilə gətirmə.
Fontanlar boy verən bu Milli parkda
Milli ağrımızı dilə gətirmə.

Qəmin bülənd olub göyə, bilirsən,
Daşdımı Allahın ürəyi, qardaş?
Sən hansı ürəklə yeyə bilirsən
Göz yaşından çıxan çörəyi, qardaş?!

Qarmon dil-dil ötür çəkdiyin ahı,
Onun boğazına çökürsən niyə?
Bu yay gecəsinin nədir günahı
Bağrını yer-yerdən sökürsən niyə?!

Niyə yox görünür indi var olan,
Asan bir işimiz çıxır çətindən?
Sənin göz yaşından xəbərdar olan
Xəzər qurumazmı xəcalətindən?!

Bu dərdin sehridir, sənətin sirri,
Səninçün son ümid yeridir bulvar.
Cibinə əl atsa yüzündən biri,
Baxıb görərsən ki, cibində pul var.

Çalma o qarmonu, ürəyim sancır,
Bu dərd hər könülə, ürəyə çatmır.
Axşamkı göynəkdən çıxan qazancın
Səhərki pendirə, çörəyə çatmır.

Yetər bu göz yaşı, bu nalə yetər,
Bir azca cilovla öz təlaşını.
Yanma, körüklənmə sən ondan betər,
Qarmonun üstündən qaldır başını.

Çalma, təzələmə əski yaranı,
Dəryada tufana dönəcək dərdim.
Uca göydələnlər kəsir aranı,
Yoxsa göyü çəkib yerə tökərdim.

Bu dəniz havası dərman deyilmiş,
Ağrını, acını udub gedirəm.
Açılıb-bükülən qarmon deyilmiş,
Mən öz ürəyimi tutub gedirəm.
MƏNİ BAĞIŞLAMAZ

İçimdə boğsam sözümü,
Döyüküb döysəm gözümü,
Bu bazardan, bu alverdən
Məmnun saysam mən özümü,
Bu yerə də yer eləyər,
Göylər məni bağışlamaz!

Görməsəm bu günahları,
Bu ümidsiz sabahları,
İçin-için göynəməsəm,
Dinləməsəm bu ahları.
Kamanları ağlatmasam,
Neylər məni bağışlamaz!

Bu qaydasız döyüşlərdə
Qan verib qalib olmasam,
Qismətimi əjdəhanın
Ağzından çalıb almasam,
Qartallar küsər səmadan,
Leylər məni bağışlamaz!

Bu dünyəvi talanlara,
Bu bəşəri yalanlara
Bir anlıq yumsam gözümü,
Qanımdan qorxub qanmasam,
Keyliyə qoysam özümü,
İllərlə haqqı çeynənən
Keylər məni bağışlamaz!

Bu od içrə sakin olub,
Yanmamaq olmur, ay dadaş.
Sabirin sözü olmasın,
Qanmamaq olmur, ay dadaş!
"Qızılgül, bağü-büstanım",
Sökülür tağü-bostanım.
Söylə görüm heç qılıncsız
Yazılarmı bu dastanım?
Bu sadədil sualımdan
Qəzəblənər Şah İsmayıl
Neylər? - Məni bağışlamaz!
Yerlər məni bağışlamaz!
Göylər məni bağışlamaz!

MƏNİM GƏLƏCƏYİM

Bu da sənin üçün taleyin əmri,
Çatdığın ocaqda yaxşı yan, Musa,
Yaşaya bildinmi bir insan ömrü,
Peyğəmbər adını daşıyan Musa?!

Tanrı dərgahından gələn adınla
Budağın tutacaq bar, - deyirdilər.
Eşqinlə, qəlbinlə, istedadınla
Sənin gələcəyin var - deyirdilər.

Dinirsən həmişə səmimiyyətlə,
Dilindən sözlərin istisi çıxır.
Yanırsan ən ülvi arzu-niyyətlə,
Başından ilhamın tüstüsü çıxır.

Gözə gətirdilər beləcə məni,
Ağrını, acını kirmişcə uddum.
Ürək dara çəkdi hər gecə məni,
Hər səhər əlimi üzümə tutdum.

Halalca tikəmi göydə çaldılar,
Oxu tuşladılar düz ürəyimə.
Mənim bu günümü məndən aldılar,
Gözümü dikdilər gələcəyimə.

Hər gün gün itirdim yaxşı gün üçün,
Ümidim həmişə sabahda getdi.
Yollarda ləngiyib qaldı toy-düyün,
Mənim gözlədiyim sabah da getdi.

Hər gün qulağımı deşdi yalanlar,
Öyünc eləyim mən axı nəyimi?!
Qardaş, bu günümə balta çalanlar
Arxivə atdılar gələcəyimi.

Dəyişdi həyatda hər şeyin dadı,
Arzu da, ümid də daha xəyaldı.
Mənim gələcəyim gəlib çıxmadı,
Mənim gələcəyim keçmişdə qaldı.

GÖZƏL

Baş-ayaq sözlərim sənə dəyməsin,
Gözəllik gözümün nurudur, gözəl.
Sənin baxışların, mənim ürəyim
Bulaq suyundan da durudur, gözəl.

Bəlalı ürəyim çox dözüb dağa,
Göydən ya nur düşə, ya atəş yağa...
Gündüzlər gözlərin qoyur islağa,
Gecələr sübhətək qurudur, gözəl.

Bənzəri olmayan bu naz, bu əda,
Ötən günlərimi gətirir yada.
"Qadan alım" deyim, görmə dərd, qada,
Bu yanğı, bu istək uludur, gözəl!

Ləkəsiz günəşdi, aydı məhəbbət,
Səsimi aləmə yaydı məhəbbət.
Tanrının verdiyi paydı məhəbbət
Sinəm ilahidən doludur, gözəl!

Tufarqanlı Abbas, Aşıq Ələsgər,
Bu hüsnü-camalı görsəydi əgər,
Ölməzdi, yazardı daim, sərasər,
Bu yol aşiqlərin yoludur, gözəl!

"Gəl erkən qocalma" - bunu vaxt deyir,
Sən bu gələn yazda eşqə bax deyir.
Hər yerdə, hər zaman sözü şax deyir
Musa, duyanların quludur, gözəl!

7.05.2008


AŞİQLİK

Ya rəbb, bəlayi-eşq ilə qıl aşina məni,
Bir dəm etmə bəlayi-eşqdən cüda məni.
(Məcnunun Kəbədəki duasından)

Heyrətdən içimdə boğuldu ünüm,
Nə gözəl yaraşır sənə bu çalma.
Daha mən gələndə, ay ömrüm-günüm,
Tövbə qapısını yadıma salma.

Günahlar içində sustalır ürək,
Bulaq tək gözümdən bulanmalıyam.
Sən Kəbə evində dolandığın tək
Mən sənin başına dolanmalıyam.

Sevən ürəkdədir haqqın səsi də,
Bu duyğu ucadır, bu hiss qəlbidir.
Tanrının ən böyük möcüzəsi də
Sevgiyə bələnmiş insan qəlbidir.

Duası tarixi yandırıb-yaxıb,
Heç kəs eşqin belə tacı olmayıb.
İllərlə Kəbəyə insanlar axıb,
Məcnundan şöhrətli hacı olmayıb.

İnamı, imanı yaşadan gözəl,
Mən deyən o mələk göydən enibdir.
Ay gedib şeytana daş atan gözəl,
Həsrətin qəlbimdə daşa dönübdür.

Aşiqlik keçməsə qana, iliyə,
Bu dünya əbədi olmazdı, vallah.
Özü yaratdığı bir gözəlliyə
Hər dəfə təzədən vurulur allah...

LALƏ QİYAMI

Bu yaş mənim yaşım deyil,
İlk məhəbbət yaşındayam.
O ağaran başım deyil,
Qarlı dağlar başındayam.

Bolluca bar-bəhər gəlib
Gözlərimin oxşamına.
Yaz ətirli səhər gəlib
Ömrün payız axşamına.

İnnən belə var duyanı,
Arzusuna çatıb könül.
Dərd-qəmini bu dünyanın
O tayına atıb könül.

Məni çəkir bu dərinlik,
Göz durudur, səs incədir.
Ay ürəyim, bu şirinlik,
Bu lətafət bəsincədir.

Şehləndikcə o gül dodaq
Sanki süzür bal şəhdini.
Yaxa cıran bülbülə bax,
Qanla yazır öz cəhdini.

Günəş yenə qan eləyir.
Göydən atəş ələnibdir.
Lalələr üsyan eləyir,
Çöllər qana bələnibdir.

Bu yazın işvəsi, nazı
Məni yenə öldürəcək.
Dünyanın bir gözəl qızı
Gülə tutub güldürəcək.

Mənim kimi bir çaşqını
Qınayacaq bəlkə hamı.
...Gözümdə lalə daşqını,
Sinəmdə lalə qiyamı!...