|
VURĞUN
Səməd Vurğuna
Qəlbində tükənməz sənət yanğısı,
Cıdırda, yarışda səmənd yanğısı.
İlahi yanğıydı Səməd yanğısı,
Tarixdə bir tonqal qaladı Vurğun.
Şairi ilk gündən duydu milləti,
Sevgini tək ona qıydı milləti.
Sözün səcdəsində qoydu milləti
Ehramdı, məbəddi, qaladı Vurğun.
Əqidəsi bütöv, eşqi tam oldu,
Adına hər yerdə ehtiram oldu.
Önündə qanicən şah da ram oldu,
Zülmü binasından taladı Vurğun.
Paxıllıq oduna yandı coxları,
O boyda dühanı dandı coxları.
O gedəndən sonra qandı coxları
Nəhrdi, ümmandı, dəryadı Vurğun!
Göylərə ucaltdı şeirin qəsrini,
Bizə saxlamadı bir kəm-kəsrini.
Bir əsrə sığmayan Vurğun əsrini
Sonsuz əsrlərə caladı Vurğun.
XALQ ŞAİRİ NƏRİMAN HƏSƏNZADƏYƏ
Məhəbbət! Əzəli, əbədi mövzu
Bəxtin gətirməsə gəl batma yasa.
Şair şairdisə tapdığı ruzu
Ağzında tam verməz sevgi olmasa.
Yazırsan, pozursan kimə nə xeyri?
Bir qəlbi isidən odun yoxdusa…
Sevgi məktubunda dörd misra şeirin,
Bir qız dodağında adın yoxdusa?!
Ay naşı, sən hara, bu mövzu hara?
Məcnunluq eşqinə gəl düşmə hədər.
Qadın ürəyinə gedən yollara
Hec kəs bələd deyil Nəriman qədər!
***
Rəssam Minayə Dəyanət qızına
Yad üzlərdən yaxanı cək,
Doğmanı cək, yaxını cək.
Səni icdən göynədəni,
Yandıranı, yaxanı cək.
Cansız kətan cana gəlsin,
Ətə gəlsin, qana gəlsin.
Ürəyinin saxlancını
Sərgilə, meydana gəlsin.
Aylar işıq topasıdır,
İllər bir-bir qopasıdır.
Sənətinə can qıyanı
Şöhrət özü tapasıdır.
Sənə candan yananı cək,
Atanı cək, ananı cək.
O üzdəki qırışı cək,
O gözdəki mənanı cək.
Hər bir rəngin öz dili var,
Nəs gələn ayı, ili var.
Bu sənətdi: sevincindən
Min qat artıq nisgili var.
Gəl usanma bu nisgildən,
Fırca götür cani dildən.
Al ilhamın mayasını
Daşan caydan, axan seldən.
Sənətə can qıyanı cək,
Səni icdən duyanı cək.
Bir nöqtədə yeri, göyü,
Bir zərrədə dünyanı cək!
O QIZ ƏLLƏRİNƏ YER TAPA BİLMİR
Görən nə olubdur, səhərdən bəri
O qız əllərinə yer tapa bilmir.
Muncuqtək dağılıb düşüncələri
Daha yığa bilmir, bir sapa, bilmir.
Qaralan, bozaran buluddu o qız,
Dindirsən gözləri bulağa dönər.
Hirsdi, hikkədi, sükutdu o qız,
Səsləsən o səsə-sorağa dönər.
Səsimi içimə alıb durmuşam
Acı xəyallara dalıb durmuşam.
Eləcə mat-mətəl qalıb durmuşam.
Qəzəbi, üsyanı son həddə çatıb,
Bu gül ləçək-ləçək tökülür, allah.
Şair ürəyinə tikanmı batıb
Içindən bu qədər sökülür allah?!
O qızın əlləri yaralı quşdu.
Bir quş caynağıdır barmaqları da.
Bu saat günahkar əlinə düşsə
Bu sonsuz qəzəbin selinə düşsə
Onu bircə anda sökər, dağıdar.
Bəlkə güldən ağır söz deyibdilər,
Onu yaraşdırmır bu gül şanına.
Nə üçün qaynayan bulaq olmuşam,
Bilmirəm mən niyə calaq olmuşam
Onun bu hissinə, həyacanına?!
Köksümün altında tanış bir ağrı,
Az qalır çatlasın yerin də bağrı
O, qız əllərinə yer tapa bilmir,
O qız bulud kimi qaralıb dolub
Ona nə olubsa sevgidən olub!
* * *
Neçə dəfə yanıb – söndüm
Bu ağrılar sönənəcən.
Canımdan dərd sıfqarılıb
Bir misraya dönənəcən.
Üstümdən illər adlayıb
Zaman dizimi qatlayıb.
Yerin ürəyi çatlayıb
Mən göylərdən enənəcən.
Dərd mənimdi, günah sənin
Mən çəkdiyim bu ah sənin
Bu gün yoxam, Allah sənin
Bəndən idim dünənəcən...
TUTDUN
Sənin gözlərində bulud ağlada,
Mənim gözlərimi çən belə tutdu.
Vaxtın dəyirmanı üyütdü dən – dən
Gəldi saçımızı dən belə tutdu.
Yandıq ev xətrinə, ocaq xətrinə
Göynədik bir isti bucaq xətrinə.
Sinəmiz közləndi uşaq xətrinə
Bu ömrü mən belə, sən belə tutdun.
Çoxdan başım üstə mələk süzərdi,
Əzrail əğyara möhüb düzərdi.
Üzülmüş qəlbimi vaxtsız üzərdi,
Yəqin bu həsrəti sən dilə tutdun.
Dünya qaranlığa büründü, ağ gül,
Mən nələr çəkirəm gör indi, ağ gül.
Nə yaxşı üfüqdə göründün, ağ gül,
İşıqdan qəlbimi qəndilə tutdum.
ÖLDÜRƏCƏK DƏRDİN MƏNİ...
Bir buludlu günüm idi,
Yağmura döndərdin məni.
O duyğusal gəncliyimin
Dalınca göndərdin məni.
Yay saxladın, qış islatdın,
Ürəyimdə daş islatdın.
Gəldin elə yaş islatdın
Yenə quru sərdin məni.
Bir ovulmaz dərd dağıyam,
Öz bəxtimin qınağıyam.
Sadədil kənd uşağıyam
Mağmın edib şərtin məni.
O ilahi məhəbbətin
Od – alovu sönər çətin.
Otuzillik bir həsrətin
Budağından dərdin məni.
Bir ah çəkdim, ” ağ gül” deyə,
Səda düşdü yerə - göyə.
Xırmanında döyə - döyə,
Küləklərə verdin məni!
Üşənirəm üşüm – üşüm,
Səni necə başa düşüm?
Vaxt var ikən ver bölüşüm
Öldürəcək dərdin məni...
MƏN BELƏ ALLAHA BƏNDƏ OLMURAM...
Göz açdığım gündən gözüm yaşlıdı,
Ağrıdan, əzabdan gendə olmuram.
Taleyim qaranlıq, yolum daşlıdı,
Vallah düz - əməlli gündə olmuram.
Ümmanı, dəryası kükrəyir, daşır,
Bu yurdun sərvəti başından aşır.
Xəmiri qıcqırır, tabağı daşır
Heyif, duvağında kündə olmuram.
Bir ucdan talayır, bir ucdan sökür,
Tanrı verdiyini gözümdən tökür.
İlham da bulud tək üstümə çökür,
Tövrdən çıxıram, yöndə olmuram.
Dünyada hər kəsə bir cür nəf düşür,
Kimə zillət düşür, kimə kef düşür.
Cərgədə həmişə yerim səf düşür,
Arxada oluram, öndə olmuram.
Dirilik suyundan içməyən şerim,
Keçilməz sədləri keçməyən şerim.
Ay dilə - dodağa köçməyən şerim,
Sən harda olmursan, mən də olmuram.
Çinləyib üst – üstdə dərdi cəm verib
Qisməti, ruzini , səbri kəm verib.
Mənə dirigözlü cəhənnəm verib,
Mən belə Allaha bəndə olmuram.
EHTİYAC
Gözəllik məlhəmdir, işıqdır gözə,
Gözəlin həyatda savabı budur.
Qəlbimi atmısan ocağa, közə
Sonsuz heyrətimin cavabı budur.
Qəfil bir sevincdən çaşdım, şaşırdım,
Büdrədim nə sağı, nə solu tutdum.
Ürkək bir ceyranı dağdan aşırdım
Ondan uzaqlaşan bir yolu tutdum.
Üzülən qəlbimi içdən sökürsən,
Külə dönməkdimi yanmağın xeyri?!
Sən öz baxışını yerə tökürsən
Mənim kirpiklərim süpürür yeri...
Gözlərin gözümdən qəsdən yayınır,
Eh, çatmır nələrsə, hər dəfə çatmır.
Çox naşı çəkirəm bəlkə yayını
Atdığım bu oxlar hədəfə çatmır.
Çatmır həyatımda ən gərəkli şey,
Onu ağrılarım qazandı bəlkə.
Yerdən də, göydən də etdiyim giley
Tale qismətimdi, cəzamdı bəlkə...
SƏNİN İŞIĞINLA YAŞAYIRAM MƏN
Necə minnətdaram toy yiyəsinə
Sənin işığınla yaşayıram mən.
Sözlərim yetişsin qoy yiyəsinə
Sənin işığınla yaşayıram mən.
Mən göy adamıyam, elə bu toydan,
Yayı gizləsəm də, ox çıxıb yaydan.
Biryolluq üzülüb günəşdən, aydan,
Sənin işığınla yaşayıram mən.
Xoşbəxtəm, yolumda belə bir pəri,
Mən nələr çəkirəm yoxdu xəbəri...
Gözümü sevgiyə açandan bəri
Sənin işığınla yaşayıram mən.
Ay müştaqmı olub yoxsa ay üzə,
Niyə təslim olmur gecə - gündüzə?!
Bir ulduz süzülür can üzə - üzə,
Sənin işığınla yaşayıram mən.
Sevgilər göyərir izindən, gözəl,
Qızılgül közərir üzündə, gözəl,
İşıq azalmasın gözündən gözəl,
Sənin işığınla yaşayıram mən.
İtirmişəm səmti, yönü – bilmirəm,
Varmı bu istəyin sonu, bilmirəm.
Kimlə yaşayırsan onu bilmirəm,
Sənin işığınla yaşayıram mən.
KEÇİR
Yerdən ulduz qədər məndən uzaqdı
İndi o duyğu ki ürəkdən keçir.
Çörək hayındadır günün sərt üzü
Daha çox arzudan, diləkdən keçir.
Getdi ömrümüzün sevilən çağı,
Bir vaxt yar dediyim olubdur yağı.
Niyə yandırım ki mən o çırağı
Bir ötəri mehdən, küləkdən keçir.
Mən nəyi duymadım, mən nəyi duydum,
Harda haqqı dandım, yalana uydum?!
Gecə ki başımı yastığa qoydum
Gündüzüm ələnib ələkdən keçir.
Dövranın bicliyi, vaxtın kələyi,
Yandırdı əlimdə o son lələyi
Çox da tanrı yazır bizə taleyi
Dönəmi – döngəsi fələkdən keçir.
Bu şeytan cığırı, bu ilbiz yolu,
Ya yol bizi çəkir, ya da biz yolu...
Baxan nə bilsin ki, düzün düz yolu
Yüz qurğudan keçir, kələkdən keçir.
Gözəllik bazarda satılır indi,
Mələklər baş – başa çatılır indi.
Ceyranlar gülləyə atılır indi
Nə teylənir, nə də sürəkdən keçir.
Həyat dağa – daşa çırpdıqca məni,
Tutur gözlərini başımın çəni,
Hələ ki, Musanın ömür yelkəni,
Dalğadan, tufandan, küləkdən keçir.
ÖZÜNÜ SAZ KİMİ KÖKDƏ SAXLA SƏN...
Alçalma kədərə, əyilmə dərdə,
Ömrün bir şəklidir xeyir də, şər də.
Zamanla aranı bu qədər açma,
Qoy qalsın arada əvvəlki pərdə.
Dünyanın iç üzü içində dursun,
Heç nəyin astarı çıxmasın üzə.
Qovsun qaranlığı gülümsəyən ay,
Ömür bağışlasın gecə - gündüzə.
Bütün gözəlliklər gözünə dolsun,
Ən zərif duyğular qoy sənin olsun.
Düz tut ürəyini uca haqla sən,
Özünü saz kimi kökdə saxla sən.
Demə ki, çox belə, az belə getdi,
Qış vaxtsız yetişdi, yaz belə getdi.
Hardasa yollarda ləngidi qismət,
Sənə könül verən qız belə getdi.
Sevgilər yaşadın sevgidən artıq
Yaratdın, yaşatdın bir xatirəni.
Gördün ürəyinin genişliyini,
Böyütdü, ucaltdı bu istək səni.
Tez – tez bulud kimi kövrəlib dolma,
Ömründən – günündən narazı olma.
Uyuş bu qismətlə, barış baxtla sən,
Özünü saz kimi kökdə saxla sən.
FƏRQ
Sən lap zirvəsində, mən ayağında
Dağlığı gözümdən düşdü dağın da?
SUAL
Necə ömür saysın əliboş ili
Dəryanın qoynunda damcı zəlili?
AĞRI
Üzdü ömrümüzü bu sirr, müəmma,
Günəşə pilləkən çəkər pulumuz.
Bu sərvət içində sət heyif, amma
Çörək qovğalıdır ömür yolumuz.
TARAZLIQ
Sorağın, şöhrətin dünyanı gəzər,
Biz də sahilində ömrü uduzduq.
Sən şor olmağından qəm çəkmə, Xəzər,
Bu xalqın gözünün yaşı da duzdu.
TƏZAD
Həmişə öyürlər öyən şairi,
Qulağa bir səda, bir səs gözləyir.
Şahlara şax sözü deyən şairi
Ya güllə, ya da ki, məhbəs gözləyir.
Elə sevki, heç gəlməsin ayriliq
Lalə Mustafayeva
Gör necə təmizdi bu sadə deyim,
Necə bakirədi sözlər, kəlmələr.
Həsrətdən, hicrandan daşan gileyim
Görüşlə, vüsalla qolboyun gələr.
Gör hansı duyğunu gətirib dilə,
Gör hansı istəyə can atmısan sən.
Qəlbindən od alan bu misra ilə
Qəlbimi yer – yerdən qanatmısan sən.
Ayrılıq görməsin sevgin dünyada,
Görüm başa yetsin bu arzun, əhdin.
Özün bildinmi ki, bircə misrada
Sən öz ürəyinin şəklini çəkdin.
BU KÜLƏK NƏ YAMAN SEVDALI ƏSİR...
Bu külək nə yaman sevdalı əsir,
Bu külək – Bakının bu yaz küləyi.
Ömür külək kimi uçur, tələsir
Köksümdən uçurur hər gün ürəyi.
Mürgülü gözündən öpdü bu külək,
Telini üzünə səpdi bu külək.
Bir anlıq duydum ki, təksən dünyada
Təkdi bu gözəllik, təkdi bu külək.
Heç vaxt ələdüşməz bu anı tutdum,
Mən bu zəlzələni, tufanı tutdum.
Tutdum ürəyimi sənsiz qalanda
Səsim yeri-göyü, dünyanı tutdu.
Bu külək bu dəfə səmtinə əsir,
Mənə hörmət qoyub, o məni sayıb.
Bu da bir qismətdi, vallah Xəzrinin,
Səmtinə əsdiyi günü olmayıb.
Necə sarmaşmışdı bu külək sənə,
Küləyin əlində uçurdun gözəl.
Bax bu ələdüşməz ilahi anda
Ağlımı başımdan uçurdun, gözəl.
Mən bu göydəndüşmə o anı tutub,
Təşnə ürəyimə təpmək istədim.
Sənin üz-gözündən öpən küləyi
Elə qucaqlayıb öpmək istədim.
Getdin sən, küləklə əl-ələ getdin,
Saldın ürəyimə vəlvələ getdin.
Gətirdin ömrümə ayrı bir işıq
İşığa bələnmiş mərhələ, getdin.
Acdı gözəlliyə, həmişə acdı.
Təkdi bu ürəyim, təkdi gözlərim.
Gördüm sən özün də təksən dünyada
Şəklini küləklə çəkdi gözlərim.
O şəkil təbərrik, o şəkil nübar,
Yuyacaq nə qədər ağrı-acım var.
Onu ürəyimə sıxıb gizləyib
Bir ömür qorumaq ehtiyacım var.
Sən getdin, mənim də ayrıldı yolum,
Cavab ver sorğuma qurbanın olum.
Təzədən dönməyin nə sayaq oldu,
Yer niyə yerindən tərpəndi qəfil
Göy niyə bu cürə baş-ayaq oldu?
Yanıma ürəkmi gətirdi səni?
Yoxsa bu küləkmi gətirdi səni?!
Mən dala bilmirəm bu dərinliyə
Yazın yaz günündə bilmirəm niyə?
Məni şaxta kimi kəsir bu külək,
Qoy bu çəkdiyim ah Xəzrini tutsun,
Babalı-günahı Xəzərin olsun,
Sonra gec olacaq, lap gec olacaq.
Vaxtında deyim ki, xəbərin olsun.
İndi ürəyimdən əsir bu külək
Ömür də quş kimi uçur, tələsir.
Bəlkə sən deyəsən xınalı gəlin
Bu külək – Bakının bu yaz küləyi
Bu sevdalı külək hayandan əsir?!
|
|
