|
Zahid SARITORPAQ
YURDDAŞ
1. dodağında dua əvəzinə saman çöpü
bu milyonlar milyonçular səltənətində
kül rəngli qarsımış üzünü
bir dəfə də olsun çevirmədən zalımlara
haqdan amanda olduğunu yazaraq yapışdırmadan divarlara
meydanlarda "mən sizinləyəm" deyərək bağırmadan
içdən gələn bir səslə "biz də ölmərik!" deyirdi yurddaş
itirilmiş torpaq dərdindən can dərdindən
önə keçmiş olan çörək pulu dərdinin irinləmiş ağrısıyla
şəkil çəkdirirmiş kimi qol-boyun
gülümsəyirdi əli fırçalı gərdişin üzünə
"çək!" deyirdi
amma bu təkəbbür deyildi əsla
zamanında açılmış şilləydi bəlkə vaxtın üzünə
cingiltisindən öz qulaqları batmışdı
yuxarıdan aşağıdan heç bir səs çatmırdı ona
lələkləri yonulmuş quş kimi
çırpınırdı içində ləçəkləri qopmuş həyat
umanlara bağışlamalıydı onu
cocuqlarına məsələn qadınına
amma necə
sevilmiş oxşanmış lənətlənmiş həyat
qıyılmış gözlərində o qədər sısqa o qədər cılız idi
torpaq olsaydı heç bir qəbir də sığmazdı qoynuna bu dəm
amma torpaq deyildi - həyat idi o
qoynunda şəkil çəkdirirdi yurddaş
dodağında dua əvəzinə
saman çöpü vardı qafilin
"çək!" deyirdi elə
2. aclığa şükranlar
götürək elə qışı
qar basmış sabahlarda
dörd bir yana qırma kimi çovuyanda sərçələr
aclığın sazaqlardan keçən yolu
görk olurmuş kimi açılar üzünə bütün görünüşüylə
keç indi görüm necə keçirsən deyər öz-özünə
"Elə isə Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan hesab edirsiniz?"
deyə soruşar
ölümün fəhmini anlamadan
bıçaq tiyəsi kimi dirənəndə gərdişə
ondan nəyə bel bağladığını sormasan daha yaxşı
o bilməz də əsla
gözünü yumub gedər də dirənişə
ruhunda balta yarası kimi
övlad səsindən qadın hönkürtüsündən çapıqlar
öl indi görüm necə ölürsən deyər öz-özünə
"Elə isə Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan hesab edirsiniz?"
deyə soruşar
yarası su salar hər dəfə əliboş dönürkən geri
hamıdan ötüşdürər öyrəncəli gözlərini
təkcə hənirini alınca
körpə qızı gül ləçəyi kimi yerindən qopub da
üstünə uçanda
dilinin altında gəzdirdiyi ürək dərmanı kimi
o Üç Böyük Adı udar dalbadal
amma keçməz boğazından
udquna-udquna qalar
gücü çatmaz "gəl, anam, gəl..." deməyə
"boğuldum..." deməyə belə çatmaz gücü
yaylıq çıxarıb qupquru yanaqlarını silər cocuğun
öz gözləri islaqkən
"Elə isə Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan hesab edirsiniz?"
deyə soruşa bilməz artıq
deyə də bilməz öz-özünə döz indi görüm necə dözürsən
islaq kiprikləriylə yazar sazaqlara şükranlarını
3. əbabil quşları
düzü-dünya daşla dolu neylərsən artıq
dua üstə əriməzsə bircəciyi belə
əgər hər şey axarındadırsa
bu basılmaz qalaya yurddaş
bir fil təhlükəsi yoxdursa
yəni bu isti suçsuz ocağına qafil
yəni yanılmaram söyləsəm
nəsil imperatorluğuna sənin şahlığına yurddaş
yəni fəqirliyinə məzlumluğuna deyirəm
şərəfinə aşiqliyinə gülünə qafil
yoxdursa bir fil təhlükəsi
o zaman bəs
tezliklə göylərdə əbabil quşlarının görünəcəyini
kimlər söyləmiş sənə
caynağında daş olacaqmı demişlər dua üstə
kimlər söyləmiş odsuz atəşsiz savaşın
buzu çatlamış göylərdən başlayacağını
kiminçin dolaşırıq deyirsən səngərsiz Çöllükdə atsız
əlimizdə boş yüyənlər deyirsən kafirlərlərə sarı
qopmuş nallar deyirsən möminlər dua üstəykən
yaş qumlardan tikilmiş ehramları
uçura-uçura kafirlərə sarı
o quşların lələklərinimi gəzirik indi Boşluqlarda
deyirsən
uşaqlığımızın korluğu sindibadlıqdan o yanı görmədi hayıf
gəncliyimizin korluğu məcnunluqdan o yanı görmədi
bu yaşın da korluğu zahidliklə çıxır işıqlığa guya
ölümün korluğundan nə görünür bəs pıçıldamazsanmı dua üstə
belə getsə kafirlərə sarı
nəslimiz kəsiləcək yurddaş dua üstə
fərari oluruq haqq ordusundan kafirlərə sarı
düz deyirlər əbabil quşları gələcək əbabil quşları
üfürülmüş vücudumuzdan başımızın böyüklüyündən
filə oxşadacaqlar bizi dua üstə
düzü-dünya leşlə dolu olacaq kafirlərə sarı
neylərsən artıq
4. işıq sınıqları
qaş qaraldı
ömrümüzün
fələyin çarxına dolaşaraq səsini çıxarmadan ölmüş
bir günü də beləcə sürüklənib getdi
köhnə düsturların
yazılı yazısız təkrarında görünən eyni gələcək
uçuq dəyirmanların yerində kabusa çevrilmiş eyni keçmişə oxşayır
alatoranlarda pırıldayaraq boz ayın çiskinli sinəsinə
qanadının ucuyla "artıq yazdır!" yazan o quş da eynən ötələrdəkidi
hər gün eyni duz eyni çörək eyni iştah
hər gün eyni sevda eyni dua eyni ölüm
eyni aqibət eyni gor eyni gorgah
günün sonluğuna atılmış imza da
alnının möhür yerində eyni cürdü
könlünün gül yerində eyni cür
amma bir quşun nəfsi
bir buluddan o yanı istəməz iddiasına inanma artıq
insan nəfsinin cıdır açıb at oynatdığı yerlərdə
küfrə batilliyə haqq qazandırmaq kimi bir şeydi bu
hər gün eyni sözü eşitməsəydi qulaqların qafil
danışmasaydın eyni dildə
dilə sözə möhtaclıq ucbatından
kim bilir qara başın
daha hansı qapılarda alnını söykəmişdi yerə
hamının hər gün eyni rəngdə gördüyü işıq
suyun dibindən baxan bir balığın
qaralmış mirvari dənəsinə oxşayan gözündə
yəqin yeddi rəngə çalır yenə səkkiz rəngə yox
eləcə işıq sınıqlarıyla oynayırsan sən də
içəridən baxa-baxa
"qismət... qismət..." deyə-deyə
ala-bula görə-görə gərdişi
inana-inana hər gün eyni sevdayla
əlin qaşının üstündə eyni hicranı çəkirsən
amma qaş qaraldı qafil
ömrümüzün
fələyin çarxına dolaşaraq səsini çıxarmadan ölmüş
bir günü də beləcə sürüklənib getdi
eyni cam eyni su eyni surət
eyni işıq sınıqları
eyni Eşq eyni Həsrət
eynən dünənki kimi
qafillik və kor bəsirət
qamçı və milçəyini qovan at quyruğu
Mətləb MİSİR
Qarabağın səfalı Gecəgözlü kəndində dünyaya göz açıb. Bu kənd Mətləb Misirə şairlik, dünyaya Sözün, Poeziyanın gözüylə baxmaq qüdrəti bəxş edib. Uzun illər o kənddə müəllim işləyib Mətləb, Füzuli payonunun tanınan ziyalılarından biri olub. İllər boyu Qarabağın gözəlliklərindən, o torpağın yetirdiyi insanların könül dünyasından söz açıb. Doxsanıncı illərin əvvəllərində isə M.Misir kəndindən, elindən, obasından ayrı düşüb, qaçqın-köçkün həyatı yaşayıb. Şeirlərindəki Dərd də, Ağrı da elə o hisslərdən yaranıb.
70 yaşı tamam oldu Mətləbin. Ədəbiyyatımızın bu cəfakeş şairinə uzun ömür arzulayırıq. “Gecəgözlüdə görüşənə qədər”, - deyirik.
QIVRILA-QIVRILA
Sən xəstəhal bir xanımsan,
Mən də Şeir yazan "xəstə".
Sözümüz çəp gəlir bəzən,
Bilmirəm niyə, nə üstə.
Örtülü saxlayaq elə
Bu sualın cavabını.
Ya qəzəblən, tənə elə,
Ya da bağla kitabını.
Arı balı güldən çəkir,
Yer əzabı seldən çəkir, -
Şair çəkir, dildən çəkir,
Yozur qovrula-qovrula.
Hər söz tətikdəki qovdur,
Qeyrətin var, şəri qov, dur,
Şair ömrü də bir ovdur,
Yanıb sovrula, sovrula.
Dəli gəldi, - müntəzirdi,
Ağlına söykənər qucaq.
Seli gəldi, - müntəzirdi,
Aparacaq, aparacaq.
Arzu qəlbdə bir meh, - əsər,
Quzey - əsər, güney - əsər.
Şair ölümə tələsər,
Seli gəldi, aparacaq.
Üzünə üz tuta bilmir,
Yuxusuzdu, yata bilmir,
Ömür baha, sata bilmir,
Qalıb qıvrıla - qıvrıla.
ÜRƏKLƏ DANIŞANDA
V.Bayatlı üçün
Sözümün astarında
Bir ilahi duyğu var.
İlahi həniridi
Sinəmdəki duyğular.
Xəyalımın məskəni
Göyüzünün qatında.
Ömrüm yelləncək qurub
Ağrıların altında.
Beləcə yaşayıram,
Baharım qışa dönür...
Ağrılar aram - aram
Gözümdə yaşa dönür.
Korlara həsədim var,
Karlara həsədim var.
Görməyib, eşitməyib
Ürəklə danışanda
Güclü olur adamlar.
Az qaldım ki, unudam,
Yadımdakı nə idi?
Dərdimin laylasında
Suvarılır ümidim.
SEVGİLİMƏ DAHA BİR MƏKTUB
Qartımış,
Qoca əcəl
Məni səndən alan günü
Dəli olma.
Dərdlərimə şərik çıxma,
Vəli olma,
Balalarımı,
Dünyanı,
Bu torpağı,
Payız xəzəlini,
Yaşıl yarpağı
Verib gedəcəyəm sənə,
Sən də özün ol,
Bəli - bəli olma.
Mənə olan nifrətini,
Sevgini,
Dərdini,
Nisgilini
Çıxar ürəyindən,
Burax azadlığa.
Burax dalğalı dənizə,
Yovşanlı düzə,
Çəmənə,
Meşəyə, dağa.
Ovut sevgini,
Nifrətini,
Kinini.
Ovut məhəbbət dolu
Qəlbini.
Ovuda bilsən
Onda nə var yaşamağa.
Yəqin,
Mütləq
Mənə bir torpaq rəngli
Qəbir də tapılacaq.
Şeirlərim söykəyinə girəcək,
Darıxma,
Qəlbini sıxma...
Bilirəm arabir
Gözlərin də dolacaq.
Sınma,
Yanma,
Nə qədər ki
Dünya var,
Torpaq var,
Vətən var,
Mətləb Misir də
Bu dünyada
Olacaq,
Qalacaq.
***
Şər hərdən səhv salır mənim yerimi,
Çətindir büdrəyəm, əyiləm, Allah.
Şər özü yazdırır nifrət şeirimi,
Mən buyam, özgə cür deyiləm, Allah.
Duyanların çoxu bəxti kəm olur,
Həm kövrək, nisgilli, həm ötkəm olur.
Uduzan kim olur, udan kim olur? -
De, mən də qanmağa qailəm, Allah.
Şər şax yeriyəndə qırılır belim,
Haqq üçün doğrandım mən dilim - dilim,
Haqqın ətəyindən yapışıb əlim,
Rəvamı danlanam, söyüləm, Allah?
Çox əzab yemişəm, az dilənmişəm,
Bəxtimdən, yaşımdan tez dilənmişəm,
Bütün ömrüm boyu söz dilənmişəm,
Bax, mən də beləcə sailəm, Allah.
Düzə müntəzirəm, sevgim haqq işi,
Zəhər damağımda bayram kişmişi,
Mətləb Misir oldu əyilməz kişi,
Qıyma, Nəsimitək soyulam, Allah.
BİR ZARAFAT ŞEİRİ
Söyüd ağacısan, barsız, bəhrəsiz,
Söyüd ağacından bar istəməzlər.
Yuxulu ömürsən, xeyirsiz, şərsiz,
Nakəsdən səxavət, var istəməzlər.
Zirvə yuxarıda, sən aşağıda,
Zirvə ucalıqda, çən aşağıda,
Ömür aşağıda, gün aşağıda,
Aranda zirvədən qar istəməzlər.
Ürək həmdəminlə qoşa qarıdın,
Dünənki sevgilin indi qarıdı,
Sən belə yaşadın, belə yarıdın,
Heyva ağacından nar istəməzlər.
Allah yer üzünü geniş veribdi,
Sənə ay veribdi, günəş veribdi,
Torpaq zirvə verib, eniş veribdi,
Dünyanı gen istər, dar istəməzlər.
Yetmişin yanında, həndəvərində,
Hələ ləl dərində, inci dərində,
Mətləb Misir, elə nəvələrin də
Gülərlər, bu qədər, yar istəməzlər.
Əli ASLANOĞLU
* * *
Qıl kərəm, ey sevdiyim, aşiqi-mərdanəyə bax!
Nola, ey afəti-can, dövrəndə pərvanəyə bax!
Bəhri-eşqin təkinə gəncinə sövq etdi məni,
Ayna tut, zəri-ziba, lölövü-dürdanəyə bax!
Qərqdir tufanlara sənsiz səadət gəmisi,
Gör icadın gərdişin, məsnavü-tərsanəyə bax!
Əhvalım təsvir ola, min qəmli dastana dəyər,
Nə oxu Əsli-Kərəm, nə qeyri əfsanəyə bax.
Qəlbi nalan bəndəyə, zahida, məhşər nə gərək,
İndidən yar sinəmi, daxildə viranəyə bax!
Bəzmi-eşq divanına üz tutma, ey əhli-vəfa,
Hökm edən sultanı gör, məhbusi-zindanəyə bax!
Yar cəfasın çəkməyə göstərmə timsal Əlini,
Sən mənim şəxsimdə, gəl, təslimi-hirmanəyə bax!
* * *
Gəhd edir könlüm yenə seyri-səmadan dolayı,
Vəsli-canan dildiyim təyri-hümadan dolayı.
Fəsli-gül əyyamıdır, cansızlara can verilir,
Bəzri-rişə daş dəlir nəşvü-nümadan dolayı.
Özgə yox, ölsəm məni ay üzlü yar öldürəcək,
Çün, fəda qəsdindəyəm hüsni-simadan dolayı.
Əhvalım didbilməzə naşı mütərcim danışıb,
Nə olub, olmuş mənə ol tərcümadan dolayı.
Biqərar divanəyəm, ünvan mənə çöldü, təbib,
Yoxmu uyğun bir dəva bu tərkimadan dolayı?
Hər nə dərd olmuş icad əflakə üstümdə biçib,
Tək biri ölçülməyib cümlə-cəmadan dolayı.
Uçdu məbədin, Əli, qəsdiylə zalım fələyin,
İndi nə minnətdi bu, bərbad komadan dolayı?
* * *
Qəlbini peykan deşən aşiqsə gər, qəm eyləməz,
Ağlamaq tərkin qilar, ovqatını kəm eyləməz.
Hər təzahür bir zərurət görküdür, isbatı var,
Hər təsadüf qum eşən kəs abi-zəmzəm eyləməz!
Aşiqin nə çəkdiyin biganələr bilməz, könül,
Əhli-hal naəhlidən eşq üzrə həmdəm eyləməz.
Göyləri qan ağladır hər sübhədək naləm mənim,
Çün, fələk göz sıxmasa gül üstü şəbnəm eyləməz!
Söylənir kim, tanrının hər dərdə min illacı var,
İş budur, dərd artırıb dərmanımı cəm eyləməz!
Ey Əli, axtarma sən, kimdir verən can busəyə,
Bu işi məndən savay bir özgə sərsəm eyləməz!
* * *
Məndə bu boş cismidir, can adlı sərvət yoxdu ta,
Can evim alt-üst olub, bir nöqtə xəlvət yoxdu ta.
Dərd gözümdən canımı giryanla xaric eyləyib,
Can alan Əzrayilə üstümdə zəhmət yoxdu ta!
Varlığımdan məhrumam nakam məhəbbət eşqinə,
Yoxluğum təsdiqdi kim, barəmdə söhbət yoxdu ta!
Qəlbi buz bir dilbərin hicranı könlüm yandırıb,
Min gözəl gəlsin belə, bir meyli-şəhvət yoxdu ta.
Saqi, insafə gəl, doldurma qanım badəyə,
Getdilər xunxarələr, ol eyşi-işrət yoxdu ta!
Qəbr evin tutdum səfər, tarix yarat bundan Əli,
Məndə bu yoldan savay bir özgə hicrət yoxdu ta!
* * *
Məqsədin məhvimdisə al canımı, ey afitab!
Məndə qat-qat yanmağa yoxdur daha taqətü-tab!
Bir ümid kürsüsüdür dar altı məsnəd etdiyim,
Yıx onu mənzərə bax, kimdir o boynunda tənab?!
Kühl ilə məstan olan nadanlara meyl etmə sən,
Eyni bir nisbətdədir onlarda eşq iylə şərab.
Gündə “divanə” deyib incitmə aciz bəndəni,
Mən, tutaq Məcnun olum, anlat hanı Leylayə bab?
Aşiqə işgəncəni məqbul tutan salik deyil,
Dadə yet, pərvərdigar, ol kafərə göndər kitab.
Ey Əli, çox dilbəri sən də vəfadar yazmısan,
Tək birin gəl indi tap, göstər, ey hörmətli cənab!
|
|
