|
|
|
|
|
|
POEZİYA
|
|
|
|
|
İBRAHİMXƏLİL
|
|
|
|
|
|
|
***
Canım-gözüm! sən canına niyə baxmırsan?
... canı səhra tanımayan sarban olarmı?
Elə bil ki, ura günü çöldən tapmısan -
belə candan heç Vətənə qurban olarmı?
Ucqar yerdi... sən canına candərdi baxma,
belə cansız-çəlimsiz də çənə girirsən!
Öz canını görmürsən heç... sən elə təkcə
“Azərbaycan” sözündəki canı görürsən...
“Azərbaycan” sözündəki can demiş... neynim,
səhər-axşam Araz boyu həyəcan döyər.
Neçə milyon can içində, gözəl bilirəm;
bilirəm ki, Azərbaycan canlara dəyər! -
Ona görə çağırıram: can Azərbaycan!
ona görə uçunuram - Azərbaycanım!
Gedir vətən çəkişməsi, can çəkişməsi...
ucqar yerdə vətənpərvər, canpərvər canım!
... Elə bil ki sən canını çöldən tapmısan;
gecə Göyçə tərəflərdə çən izi təki.
Elə bil ki qara yellər canında əsir -
“Azərbaycan” sözündəki can sözü təki.
***
Adam hərdən ümidini yeyir ucqarda;
fikirləri köçhaköçdü, ürəksiz yeyir?
Axşam-axşam ulduz altda duza batırıb,
adam hərdən ümidini çörəksiz yeyir -
yeyib hələ saxlayır da dar günü üçün...
kim deyir ki, bir çiçəklə yaz olmur ümid?
... Adam hərdən ümidini yeyir ucqarda;
yeyir... yenə azalmır ki, azalmır ümid.
Eh, sən nahaq sızlayırsan: ümidsizdi yurd...
qadağanda elə bil ki, qoca dağ durur!
Sizdə hələ yağış yağır, hardan biləsən
bu ucqara Allah təkcə ümid yağdırır...
“NAZİMİN HƏBS OTAQLARIDI GÖZLƏRİM”
Şükran Kozalı
Hələ də açılmır həbs otaqları...
nə deyim bu qaraçuxa dünyaya?!
... Görürəm yuxudan gözüm açılmır;
gözüm açılmır ki, çıxam dünyaya.
Beləmi dolurdu dustaqxanalar? -
könüllü gəlmişəm sözlərində mən!
Ömürlük cəza da bu qədər çəkmir;
nə vaxtdı dustağam gözlərində mən!..
Gözəllik hardadı - Azadlıq orda!
Kəməndə düşməyən, de, bəndədimi?
Mənim azadlığım, bilə bilmirəm,
sənin gözlərinin dibindədimi?..
Dolur sürgün günü dustaqxanalar;
dəmir barmaqlıqlar soyuğu görsün...
... Sənin gözlərində yatırammı ki, -
Göyçə tək yatmayan nə yuxu görsün?!
Ara ver bu səhra yuxularına...
... nə namələr yolla, nə Yəməni gör.
Mənə azadlıq ver - aç gözlərini;
aç - başın üstündə yenə məni gör...
***
Dağ dağa qovuşmur, nə deyim, Araz!..
... insan da insana qənim qalacaq?
Ən ucqar ümidin mən idim sənin;
ən ucqar qəbir də mənim olacaq.
Nə lazım saç yolmaq qəbrim üstündə?
... bineydən qız elə el malı imiş!
Kim bilir, bəlkə də Təbrizdən belə
Araz da qız adı olmalı imiş?
Sabah Kür suları sənə çatdırar:
“Araz çağırmaqdan usandı” - yəqin.
Adını daşıyır oğullarımız;
adınla yaşamaq asandı yəqin.
Ən ucqar ümidin mən idim, Araz!
Borçalı bəxtimə dürr, inci bölər?
Axırda ölürdü ümid həmişə...
ucqar ümidlərin birinci ölər.
Adını daşıyan nə qədər oğul
bəlkə ulduz-ulduz dərilməliydi,
mən o oğullardan nə deyim, Araz, -
adın qızlaramı verilməliydi?..
Biz, axı, gəlinə “ayıran” demədik...
... Araz! ayrılığa gözmü dəyərdi?!
Gəlintək ayırsan Azərbaycanı,
sənə güldən ağır kim söz deyərdi?..
Dağ dağa qovuşmur, nə deyim, Araz!..
qəlbimi saran bu həyəcan sovuşsa...
Sən Kürlə qovuşdun, dünya qopmadı,
qoparmı Azərlə Baycan qovuşsa.
***
Söz məni çölləmə etdi...
... çarıq geyməz həyəcanım.
Canımı çöldən tapdılar...
bir ucqar Söz idi canım.
Çöllük nədi sən bilməzsən;
çilik-çilik eləmədi.
Eh, tutaq ki, mən dəliydim,
payız niyə çölləmədi?
Hələ ki, çöl-biyabanda
çapır yüzdilli kələklər.
... Məni Söz çölləmə etdi,
payızı - dəli küləklər...
***
Sən də işğal altındasan, bilirəm...
bu titrəyən yarpağamı söyləyim?
Bir mən səni azad edə bilərdim...
işğal olan torpağımı neyləyim?
Bir vaqiflər bilirdi ki, ağ günü
kəfəndədi - Yer deyilən ağ şarın.
... Sən də işğal altındasan, bilirəm;
çoxdu sənin Qarabağa oxşarın.
Çox dəyişik saldım səni Vətənnən...
çox uçqundum Aydan əsən yelinə.
İzin olsa iki dəfə ölərdim -
bir Vətənin, bir də sənin yerinə...
***
Mən qəzet üstündə yatırdım onda...
nəsə gözlərimin ağı batırdı.
Qəzetə bürünüb yatırdım onda...
... onda torpağımda yağı yatırdı.
Yatırdım qəzetlər yazdığı üstdə...
əzbər səhifələr deyirdim, neynim.
Qəzetə bükülü - çörəyim, duzum...
qəzet yazdığını yeyirdim, neynim.
Eh, qəzet içində qəzetdi həyat,
qəzetdən mən yarpaq-yarpaq doymuşdum.
Unudub babamın çal papağını,
başıma qəzetdən papaq qoymuşdum...
***
Sən mənim şairlik xəstəliyimsən;
ver son qərarını - sona qalmayım.
Odur, payızı da sarılıq tutub...
qoy bu xəstəlikdən heç sağalmayım;
qoy şeirdən-şeirəcən yaşayım elə!
... həzin misralarım, qəmli bayatım.
Sən mənim şairlik xəstəliyimsən;
mənim xəstəliyim - mənim həyatım!..
Sınıq körpünün də könlü sınıqdı;
keçmə! - burda qalsın yaz həyəcanın.
Qövr edir gecələr... yəqin bilirəm -
Göyçə xəstəliyi Azərbaycanın...
“...İNSAN PAYIZ ÖLƏ”...
Aşıq Ələsgər
Hamı yaza qaldı, mən payız öldüm...
kövrək xəzəlləri yandırmasınlar.
Hamı yaza qaldı, mən payız öldüm;
neynək, qara mərmər yondurmasınlar.
Məzarçı qocadır, acışar gözü...
... qərib durnalara çox açıqladım.
Bircə qadağanda vaqiflər bildi;
mən dar ağacında tumurcuqladım.
Getdi, yaz dirilmək ümidi getdi...
ümid verən səsin az gəlir, Allah!
mən dar ağacında tumurcuqladım;
kimsə elə bildi yaz gəlir, Allah!..
***
Bu payız elə bil Bakıya gedir;
toya dəvətnamə alıb elə bil!
Elə tələsir ki, Sınıq körpüyə -
sürət qatarından qalıb elə bil...
Tələsik-tələsik tənbəki bükür! -
Araz üstdə söhbət-saz olmalıdı?
... Bu payız elə bil Bakıya gedir -
hesabla Bakıda yaz olmalıdı!
Gözümə görükür bəlkə... nə bilim...
dalınca qış üçün qəfəsmi dartır?
Köhnə bakılıtək qəlyanı köhnə,
eh, tənbəki bükmək həvəsim artır!
Dedim ismarışsa göndərrəm sənə,
səni qarqabağı görəcəkmi ki?..
Bakı bu vaxtacan fəth olunardı;
paytaxta fatehtək girəcəkmi ki?..
Borçalı Göyçəyə gedən\tək... hərdən.
qubarlı yolları çəndə keçərdim.
Yanaşı sığsaydıq Sınıq körpüyə,
payıza qovuşub mən də köçərdim!
Yanaşı sığsaydıq - sevgililərtək...
yol verdik hər ağzı yanıq kirpiyə.
Qismətdən körpü də Sınıq oldu, eh,
sığmadıq payızla Sınıq körpüyə...
|
|
|
|
|
|
